Typerende symptomen voor COPD zijn kortademigheid of benauwdheid, slijm en hoesten. Ook klachten als vermoeidheid, verminderde spierkracht en gewichtsafname of juist gewichtstoename kunnen bij COPD horen.
Die laatste symptomen klinken misschien als klachten die niet bij een longziekte horen maar zijn eigenlijk best heel logisch. Ademen terwijl u heel benauwd bent of veel moeten hoesten kosten veel energie. Daardoor zijn sommige dagelijkse bezigheden erg vermoeiend of soms niet meer mogelijk. Ons lijf heeft zuurstof nodig. Bij COPD is er minder zuurstof. Hierdoor kan de spierkracht afnemen. Gewichtsafname kan ontstaan doordat dagelijkse bezigheden zoveel extra energie kunnen vragen. Doordat ook koken veel energie kost, kan het ook zijn dat een patient ongezond gaat eten en daardoor juist in gewicht toeneemt. Ook minder bewegen kan zorgen voor gewichtstoename.
De symptomen van COPD verschillen ook in de fase waarin de ziekte zich bevindt. In het eerste stadium hebben de meeste mensen niet eens door dat ze een longziekte hebben. Een beetje kortademig bij inspanning wordt vaak wel opgemerkt maar wordt over het algemeen niet mee naar de huisarts gegaan. Deze fase wordt Gold fase 1 genoemd. Daarna zijn er nog drie fases te onderscheiden bij COPD:
Gold fase 2: Dit wordt ook wel matige COPD genoemd. Klachten als kortademig, hoesten en last van slijm komen vaker voor, ook zonder al te veel inspanning. In deze fase wordt vaak contact gezocht met de huisarts omdat er hinder wordt ondervonden van de klachten.
Gold fase 3: In deze fase gaat het om ernstige COPD. Ademhalen wordt steeds moeilijker en benauwdheid en vermoeidheid spelen een steeds grotere rol. Dagelijkse bezigheden worden lastiger en bij steeds meer activiteiten is hulp nodig. Deze fase heeft een flinke invloed op de kwaliteit van leven.
Gold fase 4: Dit is de laatste fase van COPD. Ook wel de palliatieve fase genoemd. Ademen is in deze fase zo moeilijk dat er vaak zuurstof nodig is, het hart moeite heeft goed te functioneren en activiteiten ondernemen heel moeilijk tot onmogelijk. Mensen met COPD in fase 4 komen uiteindelijk te overlijden. Dit is niet leeftijdsgebonden en er staat ook geen vaste termijn in deze fase.
In elke fase kan een longaanval voorkomen. Dit is een tijdelijke verergering van de klachten (een periode van meer hoesten en benauwdheid). Soms wordt dit uitgelokt door een infectie, maar niet altijd. Wel is het belangrijk om goed te kijken waardoor dit gekomen is om dingen die dit uitlokken in de toekomst te voorkomen. Zo'n plan opstellen doet u samen met uw longarts of met een longverpleegkundige.
Oorzaken
De belangrijkste oorzaak van COPD is roken. Bij acht op de tien patiënten is roken de oorzaak van COPD.
Ongeveer een op de vijf mensen met COPD heeft nooit gerookt. Bij deze mensen kan COPD worden veroorzaakt door:
- Astma, longontsteking of een andere longaandoening. Soms kan een moeilijk behandelbare vorm van astma leiden tot blijvende vernauwing van de luchtwegen
- Erfelijke aandoening
- Luchtvervuiling (fijnstof)
- Langdurig contact met schadelijke stoffen zoals lijm en verfdampen
