Een veelgehoorde klacht voor de dermatoloog is jeuk. Jeuk met rode huid, jeuk met bultjes, jeuk over het hele lichaam, jeuk op het hoofd enzovoort. Bij veel aandoeningen komt jeuk voor. Wat is jeuk precies? Wat kan jeuk betekenen? Wat kun je doen tegen jeuk?
Wat is jeuk?
Jeuk is een bepaald gevoel aan de huid waardoor je een drang voelt om te krabben, kloppen, slaan of wrijven. Jeuk kan heel licht en alleen een beetje kriebelend aanvoelen maar jeuk kan ook heel heftig en allesoverheersend zijn. Doordat de drang tot krabben dan niet te weerstaan is kan de huid tot bloedens toe kapot gekrabd worden. Jeuk kan je letterlijk gek maken en mensen die deze ernstige vorm van jeuk hebben omschrijven het ook als erger dan pijn. Jeuk is dus zeker niet iets om te onderschatten.
Jeuk ontstaat op een hele complexe manier in je lichaam. Specifieke jeukzenuwen in de huid worden geprikkeld door lichamelijke eiwitten zoals histamine, opioiden, neuropeptiden en cytokines. Dit zijn stoffen die kunnen vrijkomen tijdens ontstekingsprocessen van de huid. Dit is de reden waarom aandoeningen als eczeem maar ook bijvoorbeeld de genezing van een wond jeuk kunnen geven.
Binnen de dermatologie maken we onderscheid tussen twee soorten jeuk:
- Jeuk zonder dat er een huidafwijking zichtbaar is. Dit noemen we pruritus.
- Jeuk waarbij bulten en huiduitslag te zien zijn die veel jeuk geven. Dit noemen we prurigo.
Wat kan jeuk betekenen?
Lichte jeuk is vaak onschuldig en meestal het gevolg van een irritatie. Zo’n irritatie gaat vanzelf weer over. Jeuk kan ook de oorzaak zijn van een ziekte of aandoening. Deze ziekte of aandoening kan zowel inwendig als uitwendig zijn. Het kan gaan om een chronische aandoening maar het kan ook van tijdelijke aard zijn. Jeuk komt dus vaak voor en kan veel betekenen. De meest voorkomende aandoeningen en ziekten waarbij vaak jeuk aanwezig is, zetten we hieronder voor je op rij:
- Eczeem. Dit is een veel voorkomende chronische ontstekingsziekte van de huid. Eczeem geeft eigenlijk altijd jeuk. Daarnaast is de huid vaak rood, heeft het bultjes of blaasjes, kan de huid verdikt zijn en kan de huid droog en schilferig zijn. Dit alles is afhankelijk van het stadium van eczeem maar ook van de leeftijd van de patiënt.
- Allergie. Ook allergie komt vaak voor en zien we ook vrijwel altijd jeuk. Een allergische reactie van de huid uit zich namelijk met huiduitslag; eczeem.
- Droge huid. Een onbehandelde droge huid kan andere huidaandoeningen veroorzaken. Een droge huid zelf kan jeukklachten geven maar een eventuele opvolgende huidaandoening kan nog meer jeuk geven.
- Schurft. Een van de belangrijkste symptomen bij schurft is jeuk. Dit kan over het hele lichaam voorkomen en is het meest heftig wanneer het warm is en in de nacht. Schurft gaat niet vanzelf over en de jeuk wordt alleen maar heftiger. Ga er dus vooral mee naar een arts.
- Psoriasis. Dit is een van de meest voorkomende chronische huidaandoeningen. Een bekend teken van psoriasis is dat de huid gaat schilferen. Dit schilferen kan jeukklachten met zich meebrengen.
- Schimmelinfecties. Er zijn veel verschillende soorten schimmels. Wanneer een schimmel een infectie van de huid veroorzaakt kan dit flinke jeuk met zich meebrengen. Meestal is dit goed te behandelen.
Dit waren de meest voorkomende huidaandoeningen waarbij je in de meeste gevallen last van jeuk hebt. Maar niet alleen aandoeningen die je aan de buitenkant kunt zien kunnen voor jeuk zorgen. Zo kun je ook last krijgen van jeuk bij stress of spanning, nierfunctiestoornissen, leverstoornissen, darmparasieten, bepaalde geneesmiddelen en diabetes.
Wat kun je doen tegen jeuk?
Jeuk is vreselijk vervelend en wil je zo snel mogelijk vanaf. Naast het bestrijden van het symptoom jeuk is het ook belangrijk om de oorzaak te achterhalen.
Er zijn een aantal dingen die je zelf kunt doen zoals het niet proberen te krabben. Dit is natuurlijk heel erg moeilijk maar wel heel belangrijk. Bij krabben kan de huid open gekrabd worden wat weer nieuwe problemen kan veroorzaken. Het kan helpen om je op iets anders te concentreren zodat je afgeleid wordt van de jeuk. Ook kan het wat verzachten om licht over de jeukende plek te blazen. Het is ook belangrijk om je nagels kort en schoon te houden. Daarnaast kun je het beste warmte vermijden omdat dit jeuk kan verergeren.
Een droge huid is gevoeliger en ook gevoeliger voor jeuk. Probeer daarom een droge huid te voorkomen door voldoende water te drinken, de huid goed te verzorgen, niet te heet te douchen, niet lang douchen en geen zeep gebruiken.
Wanneer de jeuk niet stopt
Wanneer de jeuk lang duurt of de jeuk heel heftig is dan is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts. Je arts kan je medicatie voorschrijven om de jeuk te verminderen zoals koelzalf, lotion of creme. Ook kan het helpen om een vette of vochtinbrengende crème te gebruiken. In sommige gevallen zal de arts je een oraal middel in de vorm van bijvoorbeeld antihistamine voorschrijven. Naast dat het bestrijden van de jeuk natuurlijk al heel prettig is, is het altijd belangrijk om op zoek te gaan naar de oorzaak van de jeuk. Kom je hier samen met je huisarts niet uit dan kan een verwijzing naar de dermatoloog zinvol zijn. De dermatoloog beoordeelt je huid en zet soms aanvullende onderzoeken in om de juiste diagnose te stellen. Denk hierbij aan bloedonderzoek, huid biopt of allergietest.
Vragen over jeuk of andere vragen met betrekking tot de huid? Wil je graag een afspraak maken? Wij staan voor je klaar via 085-1302796, info@optimumclinics.nl of de chatfunctie op www.optimumclinics.nl
